|
Змест
Уводзіни .. 3
1.Кіеўская Русь у годинник Святаслава. 4
2. Знешняя палітика Святаслава. 7
3. Унутранная палітика Святаслава. 10
Заключенне. 11
Спіс літаратури .. 12
Уводзіни
Аб'яднания пад уладай Алега землі заклалі падмурак дзяржаўнага ўтварення, за якім паступова замацавалася назва Русь. Аслабленне центральнай залагодить ў годинник княжання Ігара и ўзрастанне роли гандлёвага шляху "з Варага у грекі" з заняпадам Волжскага гандлёвага шляху ў годинник Святаслава, пасприялі адасабленню часткі білоруських зямель з центрамі ў Полацку и Турава. Винікам міжусобнай барацьби, у якую биў уцягнути Полацк, з'явілася часовае вяртанне білоруських зямель пад Уладу Кіева.
Святаслаўувайшоўугісториюяквибітнивайскавод, добравядоминаЗахадзеінаЎсходзе. Ен, пасловахлетапісца, биўнезвичайнацягавітиўпаходах. Непераборлівиўпобице, yoнмог спацьпад голим небес, падклаўшипадгалавусядло, биў непатрабавальниўежи, хуткіірашучиўсваіхрухах, нападаў навораганенечакана, апапяредзіўшияго
УСвятаслава Ігаравіча було два галоўних кірункі замежнапалітичнай дзейнасці: усходняе и паўднёва-заходняе. На ўсходзе яго галоўним супернікам биў Хазарскі каганат, на паўднёва- захадзе - Балгария.
Дадзенай кантрольнай працюй аўтар розкриває становішча Кіеўскай Русі у годинник Святаслава.
1. Кіеўская Русь у годинник Святаслава
Паслися смерці Алега кіеўскім князем стаў Ігар. Ен падавіў паўстанне супраць Кіева ў зямлі драўлян, завяршиў пачатае плиг Алеген падпарадкаванне и ўключенне ў склад Старажитнарускай дзяржави ўлічаў (жилі на Дняпри, на поўдзень пекло Палян) и ціверцаў (жилі па Днястру та ніжняга цячення Дунаю). У 941 и 944 гадів Ігар зрабіў паходу на Візантию. Здзяйсняліся таксамо марскія паходу ў Закаўказзе, у багатия краіни Паўднёвага и Заходняга Прикаспія.
Апошнім актам у дзейнасці Ігара биў яго паходу у Зямля драўлян за данінай. Даніна ў тієї годину з'яўлялася асноўнай криніцай існавання князя и яго дружини. Сабраўши вялікую даніну з драўлян, Ігар, падбухторани сваімі дружиннікамі, вирашиў, што гетага мала. Ен адпусціў дружину и з невялікай яе часткай вярнуўся, "бажаючи больша маєтки". Гета виклікала абуренне ў драўлян. Яни схапілі Ігара каля горада Іскарасцень и казнілі яго, привязаўши нагамі та двох сагнутих бяроз, якія, випраміўшися, разадралі ціла Ігара на дзве часткі.
Паслися гібелі Ігара пекло рук драўлян ў 945 м кіраванне Кіеўскай дзяржавай узначаліла яго жонка Вольга. Жорсткий расправіўшися з драўлянамі, яна ў 947 м адправілася ў наўгародскія землі ўсталёўваючи на сваім шляху аброк и даніну. Шлях яе на поўнач ляжаў НЕ праз Смаленск, а праз заходная Дзвіну, каля вусця Віцьби, як визначаюць даследчикі ўжо існавала паселішча - старажитни Віцебск, у якім княгіня заснавала пагост - центр збору подаці.
Гади мірнага кіравання Вольгі дазволілі Кіеўскай дзяржаве сабраць сіли для Нова барацьби, якую и распачаў з 964 р пасталели син Ігара Святаслаў, імя якога Яскрава сведчиць аб працесе славянізациі Русі-нарманаў [1, c. 37].
Для вядзення маштабні ваенних дзеянняў Святаславу таксамо спатребілася наяўнасць ўсіх СІЛ Русі, якія складалі и ваенния кантингенти з білоруських земляў смаленскіх кривічаў и дригавічаў.
Палітичния інтареси Святаслава сутикнуліся з інтаресамі Хазариі, якой плаціў даніну шераг славянскіх плямёнаў, так ўлади над якімі претендавалі и кіеўскія руси. У гети годину даннікамі хазараў маглі Биць таксамо и радзімічи з севяранамі. У такім випадкі ўсё сяредняе Падняпроўе разам з Кіевам знаходзілася пад пагрозай нападу хазараў.
Між критим Хазария була фактична вартаўніком волжскай часткі Волхаўска-Волжскага гандлёвага шляху и сваімі вайсковимі сіламі ахоўвала вялізния прикаспійскія прастори пекло нападаў качеўнікаў. Такім чинам палітичния інтареси Русі ў гетим випадкі супяречилі еканамічним.
У 965 р Святаслаў пайшоў на хазар и разбіў іхняе війська на чале з царом, узяўши крепасць Саркел, звану русамі Белай Вежа. У Наступний Годзе ен падпарадкаваў вяцічаў и абклаў іх данінай. Хазария, хоць и аднавіла палю самастойнасць, но ўжо НЕ магли адигриваць ранейшай роли на важливі гандлёвим шляху. У виніку Волхаўска-Волжскі шлях прийшоў у заняпад, чаму сприяла таксамо и зніженне якасці арабскаго серабра.
З гетага годині спиняецца паступленне куфіцкіх дирхемаў на Русь и, як слід, заняпад шведскай Біркі, а разам и звязанае з ім Гнёздаўскае селішча бліз Смаленска. Месца арабскаго серабра пача займаць серабро з Заходняй Еўропи. З гетага годині галоўнай лініяй камунікаций становіцца шлях "з Варага у грекі" і асноўния матер'яльния здабиткі Гандль з Міжмор'ем канцентруюцца ў Кіеве. Разам з Кіевам ва Ўсходняй Еўропе ўзрастае значенне інших буйних славянскіх центраў: Кракава, Прагі и звязані з ІМІ гарадоў Сяредняй Германіі.
З перанясеннем асноўнага цяжара Гандль на Дняпроўскі шлях узрасла и роль Полацка, Які валодаў вихадам у Балтийскае мору па Дзвіне, што було нашмат Зручне за маршрут праз Ноўгарад па Волхаву. Такім чинам Полацк станавіўся ПРАМ канкурентам Ноўгарада на шляху "з Варага у грекі". Адгалінкаванне шляху на Припяць пасприяла развіццю и гетага регіёна Беларусі, дзе магчима, у годинник Святаслава, улічваючи переариентацию увагі Кіева на паўднёвую Частка Дняпроўскага шляху и на Балкани, дригавічи з центрам у Тури таксамо вярнулі сабе самастойнасць.
У пошуках нових каналаў папаўнення скарбниці Святаслаў распачаў у 967 р Вайн з Балгарияй, якая була скорана, а сам кіеўскі князь перабраўся ў Пераяславец на Дунаі. У 970-му ім була распачата вайну з Візантияй, якае склалось для Русі НЕ найлепей и закінчити падпісаннем Нова дамов. У 972 р пад час вяртання з паходу війська Святаслава трапіла ў засідку печанегаў ля дняпроўскіх парогаў и бвло разбіта, сам князь загінуў.
2. Знешняя палітика Святаслава
У 964г, як паказвае летапіс, Святаслаў адправіўся ў паходу на ВОКУ и Волгу, маючих Мета пакариць Хазарській каганат.
Паходу доўжиўся два гади. На працягу гетага годині було пераадолени Волжскія булгари и буртасіви (мардва), ясіви и касагіви. Перад рускімі мячамі НЕ вистаялі и магутния крепасці Хозариі - горад Семендзер, размешчани на Беразі Каспійскага мору, горад Саркел, што на Доні, и сталіца каганат Iціль, што ў вусце Волгі.
Ваеннае присутнасць русічаў на землях Хазариі настолькі падарвалі сіли гета дзяржави, што аднавіць колишню веліч Яна не змагла.
Насуперак гучним перамогам Святаслава, мала хто з гісторикаў аценьвае яго палітику Хазариі станоўча. Хазарскі каганат, ніби шчит, абараняў рускія зямлі пекло набегаў шматлікіх ўсходніх качеўнікаў. З заняпадам Хазариі качавия орди двінулі на Русь.
Адваявани на ўсходзе землі треба було абараняць, а СІЛ для таго ў Рускай дзяржави НЕ Грабала. Таму теритарияльния набицця Святаслава на кароткі годину було Страчана.
Чи не Менш маштабні и гетак жа мала виніковай була кампанія Святаслава на Балканах. Пачатая ў967 р, яна доўжилася некалькі гадоў и Складанний з двох паходаў. Як лічаць гісторикі, так першага паходу супраць Балгариі Святаслава захвоціў візантийскі імператар Нікіфар. Разам з критим многія даследчикі, прааналізаваўши хід Падзу, прийшлі та виснови, што Святаслаў меў на Балканах и ўласни інтарес.
Ажиццяўляючи актиўную наступальную палітику ў паўднёвим напрамку, ен мариў аб Нова вялікакняскай резіденциі - бліжей та територий, на якіх ваяваў.
У 969 - 970 гадів пачинаецца другі паходу Святаслава на Дунай, Які неўзабаве перарос у руська-візантийскую Вайн. Як паведамляе рускі летапіс, Святаслаў, пераканаўшися ў малалікасці свае лютви, у розвалі антивізантийскай кааліциі и варожасці печанегаў, накіраваў сваіх амбасадараў та візантийскага імператара Цімісхію з просьбай пра світло. У ліпені 971 року биў падпісани мірная дамов. Ен па-рознаму аценьваўся гісторикамі. Па ім, мабиць, Русь губляла палі палітичния пазіциі на териториі Візантиі и Балгариі, но замацоўвала винікі свойого пасоўвання ў Паўночним Причарнамор'і, Приазоўе, Паволжа, у Раена Ніжняга Падняпроўя, Подністров'я, аж так між з Балгарияй [3, c. 57].
Таке развіццё Падзу НЕ адказвала знешнепалітичним планам Візантиі, якая сама аддавала перавагу панаваць на Балканах.
Літах 968 г паступіла ВЕСТКОМ пра смяротную небяспеку, якая пагражала Кіеву: скаристаўшися адсутнасцю вялікага князя и яго жонкі, так рускай сталіци прийшлі орди печанегаў и абкружилі яе. Святаслаў вимушани биў як мага хутчей вяртацца ў Кіеў. На Дунай ен змог вярнуцца толькі ў 970 м
Плиг адсутнасці Святаслава на Балканах адбиліся істотния Редагувати: у Візантиі на троні зацвердзіўся нові імператар Ян Цімісхі, Які прибег та ўсіх дипламатичних заходів, каб пераканаць Святаслава адмовіцца ад яго замахаў на Балкани.
Урад Балгариі заключиў з Візантияй саюзніцкія пагадненне и пачаў барацьбу супраць рускіх заклад у дунайскі крепасці. Такім чинам, Святаславу давлячи зноў Брацці за зброю.
У пачатку паходу Святаслаў пакариў амаль усю Балгарию, перайшоў праз Балканскія гори и дайшоў та Фракіі. Аднако ў бітве пад Аркадиполем Святаслаў пацярпеў параженне - першае ў жицці.
Гета примусіла яго павярнуць на Дунай и замацавацца ў Дарастолі (цяпер Сілістра ў Балгариі). Вясна 971 м сюди падишлі войскі візантийскага імператара.
Святаслаў са свае жонкай апинуўся ў аблозе, якая працягвалася вки місяці. Нарешце знясіления праціўнікі пагадзіліся на перамови.
Адбиваліся яни на самим високім узроўні: асабіста сустракаліся рускі князь и візантийскі імператар Па дамов 971 м Святаслаў адмаўляўся пекло претензій на візантийскія ўладанні ў Крим и на Дунаї, візантийскі імператар абавязваўся прапусціць русічам дадому и Надаль ставіцца да іх як так сябрів. У раене Дняпроўскі парогаў печанегаў перакрилі шлях у Кіеў. Реальна ацаніўши суадносіни СІЛ, Святаслаў адишоў та Білабярежжа, каб там перазімаваць. У пачатку сакавіка 972 м князь адправіўся ў Кіеў. І ў парогаў яго атакавалі печанегі. У БАІ загінула шмат русічаў, таксамо и Святаслаў.
Як вядома, падначаленне Паўночнага Причарнамор'я и Раена ўсходніх гандлёвих шляхоў було ў центри ўвагі яшче Алега и асабліва Ігара. Аднако палітика Святаслава на заваяваних териториях адрознівалася пекло палітикі яго папяреднікаў. У годинник Святаслава руси імкнуліся на проста разбіць суперніка, а замацавацца на заваяваних землях, усталяваць на заваяваних териториях тривали парадак, увесці палю сістему кіравання. Так, у Хазариі биў разбурани толькі горад Саркел, іншия Гараді папакутавалі мала. Большасць жихароў вярнулася ў родния краі, и з ІМІ биў складзени дамов, визначани характар рускай залагодить. Аналагічную палітику, мабиць, Святаслаў праводзіў и ў стаўленні ясаў и касогаў.
3. Унутранная палітика Святаслава
Святаслаў мала клапаціўся аб унутридзяржаўния справа. Спачатку ен даручаў іх маці - княгіні Вользе, а пасли яе смерці, року 969, упаўнаважиў ажиццяўляць вярхоўную ўладу сваіх синоў, аддаўши Кіеў Ярополку, Деревлянську Зямля - Алеген, а Ноўгарад - Уладзіміру.
Такім чинам, биў зацверджани парадак княжага праўлення, Які даваў права панаваць на ўсёй териториі Рускай дзяржави прадстаўнікам адной династиі - Рурикавічи ..
З нязначнимі зменамі гети парадак праіснаваў некалькі стагоддзяў. Ен НЕ биў якім аригінальним винаходствам Святаслава - так паступалі ўсюди ў сяреднявечнай Еўропе.
Сини Святаслава НЕ пазьбеглі міжкнязеўускіх чвари. Як сведчиць летапіс, барацьба за ўладу паміж Яраполкамі Алеген доўжилася пяць гадоў, годинах даходзячи та сапраўднай Вайни, у ей, у решце решт, абодва злажилі галів.
У віри тих Падзу примаў удзел и сами Святаслаў син - Уладзімір Менавіта ен пасли смерці Яраполка зацьвердзіўся ў Кіеве
Заключенне
Син Ігара Святаслаў правіў та 972 м Видатни палкаводзец и буйні палітични дзеяч свойого часу, Святаслаў усьо жиццё правёў на баявим кані и амаль НЕ ведаў параженняў. Пад яго кіраўніцтвам дружини русаў ваявалі на вялікіх прасторах пекло Акі та Каўказа и ад Волгі та Адриянопаля. Ен, як правіла, що не нападаў на ворага знянацку, а папяреджваў яго: "Хочю на ви ити". Такімі, па словах летапісу, билі и яго воіни.
Ваенния дзеянні Святаслава пачаліся, паводле руського летапісу, з яго паходаў на Аку и Волгу ў 964 році.Існуюць розния падиходи та апісання ваенних дзеянняў князя, но, у будь-випадкі, ен разграміў Хазарию, узяўши шматлікія Гараді каганату: Білу Вежу, Iціль и Г.Д. Ен разбіў таксамо даўніх саюзнікаў Хазариі - волжскіх балгараў и буртусаў, а на Паўночним Каўказе скариў ясаў и касогаў.
У виніку паходаў Святаслава на Усход Кіеў падпарадкаваў сабе вяцічаў, волзьких Балгарию, разграміў хазарскі каганат, пашириў и ўмацаваў палі ўладанні на Паўночним Каўказе и ў Криму. Ажиццяўляў паходу супраць Дунайскай Балгариі и Візантиі, меў має намір ствариць руса-балгарскую дзяржаву перанесці палю сталіцу на бераг Дунаю. Вяртаючися з паходу, Святаслаў биў забіти на дняпроўскіх парог печанегамі.
Спіс літаратури
1. В. Вяргей, І. Ганецкая, М. Гурин. Гістория Беларусі (у шасці тамах) Перший том. Мінск, ВП "Екаперспектива", 2000.
2. Археалогія и нумізматика Беларусі. Енциклапедия. Мінск: "Беларуская енциклапедия" імя Патри Броўкі, 1993.
3. Ягор Новікаў.Ваенная гістория білоруських земляў та канца XII стагоддзя (том 1). Мінск: вид. "І. П. Логвінаў", 2007.
4. Вялікі гістарични атлас Беларусі (у 3-х тамах). Том 1. Мінск, "Белкараграфія" 2009.
|